Axapta yazılımı üç katmanlı olarak çalışabilecek yapıda tasarlanmıştır.
Axapta sisteminin altyapısına baktığımızda dört adet bileşenden oluştuğunu görmekteyiz :
İstemciler (Client)
Uygulama Sunucusu (Application Server)
Uygulama Nesne Sunucusu (Axapta Object Server)
Veritabanı Sunucusu (SQL Server)
Şekil 1
Şekil 1’deki mimari Axapta’nın 3 katmanlı mimarisidir. Burada veritabanı ile haberleşme ve nesneleri yaratma işlemleri Axapta Nesne Sunucusu aracılığıyla gerçekleşir. Nesne sunucusu uygulamasında önbellekleme (caching) mekanizması da çalıştığı için çok kullanıcılı uygulamalarda büyük bir hız artışı oluşur. İstemciler sadece nesne sunucusundan gelen sonuçları görüntüleyeceği için yüksek maliyetli PC’ler kullanmanız gerekmez. Ayrıca her istemci veritabanı sunucuna erişmeyeceği için network üzerindeki trafik de oldukça düşük olacaktır. Tek bir uygulama nesne sunucusunun yeterli olmadığı durumlarda istediğiniz miktarda nesne sunucusu kurabilir .
Axapta nın geliştirme ortamına MorphX Development Suite adı verilmektedir. Axapta içine entegre edilmiştir.MorphX kısaca IDE dediğimiz Entegre Geliştirme Ortamı’dır. Çünkü designing, editing, compiling ve debugging gibi birkaç farklı fonksiyonalite’yi bünyesinde barındırmaktadır. Axapta üzerinde uygulama geliştirdiğinizde yarattığınız nesnelerin ortalama olarak %80’inde değişiklik yapmanız gerekmez, bu da size oldukça hızlı uygulama geliştirme olanağı sağlayacaktır.
Kullanılan programlama dili nesne tabanlı programlama dili olan X++ dır.
MorphX üzerinde uygulama geliştirme yapabilmeniz için tablolar, sorgular, formlar, sınıflar, güvenlik anahtarları gibi birçok nesne yi AOT (Uygulama Nesne Ağacı)üzerinde bulunmaktadır.
Developer'ların kullanacağı AOT (Uygulama Nesne Ağacı) çok esnektir. Nesne tabanlı bir yaklaşımla modifikasyona ve yeni geliştirmeye imkan vermektedir. AOT üzerinde tüm uygulamanın nesne hiyerarşisini görmek mümkündür. Sadece drag-drop ve özelliklerinin set edilmesiyle nesneler yaratılabilir, değiştirilebilir
IntelliMorph, formları ve raporları değişen isteklere adapte etmeyi kolaylaştıran bir teknolojidir. Örneğin, IntelliMorph, son kullanıcılar için bile form alanlarını, tab'ları vs nesneleri yetkileri dahilinde gizlemeyi veya açmayı, sağlar. Kullanıcılar veri alanlarının yerini tab'lar içinde değiştirebilir, yeni alanlar ekleyebilirler. Herbir kullanıcı en rahat şekilde çalışacağı ortamı kendisi için oluşturabilir ve bunu yaparken sistemin bütünlüğünü asla bozmaz.
Microsoft Axapta yapılan değişiklikleri kontrol altında tutan benzersiz bir katmanlı yapıya sahiptir. Standard Microsoft Axapta uygulamaları çekirdekte yer almaktadır. Bu çekirdeğin bakımı ve kontrolü Microsoft Business Solutions tarafından sağlanmaktadır Ülkelere, iş alanına ve müşteriye özgü değişiklikler, bu çekirdek katmanı çevreleyen üst katmanlarda yapılabilmektedir. En dışdaki katman herbir kullanıcının kendi kişisel ayarlamalarının tutulduğu katmandır.
Katmanlar
SYS | System | Çekirdek uygulama - Microsoft Dynamics Ax ın Standard uygulamasının bulundugu en alt katmandır. |
GLS | Global Solutions | Hotfixler bu katmandadır |
DIS | Distributor | Yerel Microsoft Axapta çözümleri |
BUS | Business Solutions | Partner'ların dikey çözümleri (Sektöre yönelik çözümler) |
VAR | Value added Reseller | Müşteriye özgü çözümler |
CUS | Customer | Kurumun IT bölümü tarafından yapılabilen kendi iç çözümleri |
USR | End User | Son kullanıcı değişiklikleri |
Standart kurulumdaki nesneler asla değiştirilemez veya silinemez. Üst katmanlardaki değişiklikler ayrı dosyalarda tutulur. Böylece herhangi bir anda orjinal versiyon ile değiştirilmiş versiyon karşılaştırılabilir veya yapılan değişiklikler geri alınabilir.
Örneğin kullanıcı bir rapor çalıştırmak istediğinde kernel ilk olarak en üst katmana bakar burada bir değişiklik yok ise değişiklik bulana kadar alt katmanlara iner ve bu kodu çalıştırır. Değişiklik yok ise orjinal kod çalışır. Orjinal kod SYS veya GLS katmanındadır.
